ทรงผมเด็ก กับการ bully เด็กให้อับอายต่อหน้าสาธารณะ อย่างไม่เข้าใจ จิตวิทยาและสิทธิเด็ก คนละเรื่องกับฝึกวินัย
ถามมาตอบไป โดยรศ.นพ.สุริยเดว ทรีปาตี
วิชาการสักนิดนะครับ เด็กวัยรุ่น มี Oxytocin peak ที่วัยรุ่นตอนกลาง oxytocin ไม่ใช่เป็นเพียง hormone power of love เท่านั้น แต่ยังส่งผลต่อ social acceptance ในขณะเดียวกับที่ testosterone & estrogen ในวัยรุ่น จะไปกระตุ้น ให้ limbic system hypersensitivity มากขึ้น บวกกับ Cognitive brainกำลังพัฒนา ยังคิด แบบ maturity ไม่เก่ง
ฉะนั้น ท่านจะเห็น พฤติกรรมของวัยรุ่น ที่ท่านๆ จะเรียกกันว่า
กล้าได้ไม่กลัวเสีย
หรือ เพียงแค่ทำให้อายต่อหมู่เพื่อน นำไปสู่ การซึมเศร้า บาดแผลใจ depressive ได้เลย เพราะพื้นฐานทุนชีวิตและพื้นฐานอารมณ์ของเด็กที่ต่างกันมาก
แนวทางแก้ไข แบบ win win
หลักการ กำหนด และเคารพวินัย ในวัยรุ่น
- การกำหนดกติกาการอยู่ร่วมกัน อย่างมีระบบระเบียบต้องขึ้นจาก ตั้งประเด็น แล้วรับฟัง อย่างมีส่วนร่วม โดยอาจจะทำให้กระชับ คือ ตัวแทนนักเรียน มาร่วมวางแผนร่วมกัน รับฟังเหตุผล แล้วร่วมวางกฏระเบียบ วิธีปฏิบัติ รวมทั้งการสร้างการมีส่วนร่วม ข้อจำกัด บนเจตนารมณ์ ที่ดี ร่วมกันโดยคำนึงถึงหลักมนุษยธรรมและวิถีชีวิตสังคมระบบนิเวศน์ ที่เด็กอาศัยอยู่
หากมีข้อไม่พึงประสงค์เกิดขึ้น ก็ใช้วิธีเชิงบวก รับฟังเหตุผล และการพัฒนามากกว่าการคาดโทษเพียงอย่างเดียว หากจำเป็นต้องทำตามกติกาที่ผิดระเบียบ (ที่มีเหตุผลยืดหยุ่นด้วยความเหมาะสม) ที่ไม่กระทำต่อหน้าสาธารณะเพื่อให้อับอาย และไม่ใช้อารมณ์
สำหรับกรณีวัยรุ่นแหกคอก ที่ชอบสวนทางเสมอๆ ขอให้นัดแยกมาคุย เพื่อหาสาเหตุแก้ปัญหา เพราะเด็กเหล่านั้น มักมีพื้นฐานทุนชีวิตที่มีปัญหา สามารถใช้ระบบเครือข่ายเชื่อมกับ ระบบกลไกท้องถิ่นเพื่อให้เด็กได้ประโยชน์สูงสุด ไม่ว่าจะเป็นสาธารณสุข หรือ กลไกตามพรบ.คุ้มครองเด็ก เป็นต้น
ส่วนในหมวดวิชา ควรเพิ่มวิชาถกแถลง เพื่อเปิดการรับฟังความเข้าใจ กันมากขึ้น
สำหรับพ่อแม่ ใช้กลไก กก.สถานศึกษา หรือ เครือข่ายพ่อแม่สร้างการเรียนรู้ร่วมกันไป
ที่กล่าวมานี้ไม่ใช้แค่ทรงผมนะครับ แต่หมายถึงกติกาการอยู่ร่วมกัน ทุกฝ่าย เพื่อความเป็นระบบ มีการบริหารความเสี่ยง ป้องกันการ bully
แล้วการที่ดึงแกนนำเด็กเข้ามามีส่วนร่วมทุกกระบวนการ เป็นการสร้างการมีส่วร่วมอย่างมีคุณค่า และทำให้เด็กเกิดการเรียนรู้สังคมประชาธิปไตยบนหน้างานของจริง ไม่ใช่แค่ในตำราเรียน แต่เวลาปฏิบัติกลับใช้วิธีตรงกันข้าม
ขอบคุณครับ
